برخی تغییرات ملموس و تجربی فضای مجازی از گذشته تا اکنون
برای پاسخ به پرسش «آیا فضای باز مجازی، «خاطره‌ی نوستالژیک» دارد؟»، در ابتدا باید تعریف خود از فضای باز مجازی را مشخص کنیم. مقصود از فضای باز مجازی در حقیقت فضای مجازی به طور کلی و در بعد جهانی آن است که وابسته به فرهنگ و بعد جغرافیایی مشخصی نباشد (عاملی، 1401). از گذشته تا کنون فضای مجازی تغییرات گوناگونی داشته است؛ با این حال در جدول زیر برخی از تغییرات تجربه‌شده و ملموس این فضا توسط مصرف‌کنندگان و مخاطبان آن را در دو قالب فرایند دسترسی به اینترنت، نوع استفاده و اشتراک محتواهای فضای مجازی را مشاهده می‌کنید.
همانطور که در این جدول مشاهده شد، فرایند دسترسی به اینترنت و محتواهای فضای مجازی تغییرات مختلفی داشته است که افراد در برخی از این موارد مانند بازگشت به استفاده از نسخه‌های فیزیکی محتواهای صوتی و تصویری احساسات مثبتی نشان دهند. در سال‌های اخیر شاهد تمایل مردم به منظور گریز از واقعیت و بازگشت به گذشته در حیطه‌های مختلف هستیم. آن‌ها به خرید و مصرف بازی‌های ویدیویی قدیمی دوران کودکی، خرید و فروش تلفن‌های تاشو، تماشای راه‌اندازی مجدد فیلم‌ها، بازگشت به خرید DVDو CD و نسخه‌های فیزیکی صوتی و تصویری موزیک و فیلم، تمایل پیدا کرده‌اند (آلستام، 2022). در ادامه به تفصیل به تعریف نوستالژی، نوستالژی مجازی و بازاریابی نوستالژی مجازی و خاطره مشترک فضای باز مجازی پرداخته می‌شود.
نوستالژی چیست؟
کلمه‌ی «نوستالژی» مشتق یونانی با دو ریشه است: "nostos" به معنای «بازگشت به خانه یا سرزمین مادری» و «algos» که به «درد، رنج یا اندوه» اشاره دارد( هاولنا و هولاک، 1991؛ استرن، 1992). در ابتدا نوستالژی به عنوان یک بیماری در نظر گرفته می‌شد. اما تیم وایلدشات (Tim Wildschut)، محققی در دانشگاه ساوث‌همپتون(Southampton) که نوستالژی و کارکردهای آن را مطالعه می‌کند، نوستالژی را اینگونه تعریف می‌کند:«نوستالژی یک عشق عاطفی به تجربیات گذشته است. اگرچه این حس با اشتیاق همراه است، اما بیشتر مردم تمایل دارند که نوستالژی را یک تجربه مثبت درک کنند». زنده کردن یک خاطره - شاد یا غمگین – می‌تواند مزایای روانی مهمی برای ما نیز داشته باشد. وایلدشات می گوید:«زنده کردن خاطرات به افراد امکان می دهد تا حضور دیگران را شبیه سازی کنند. شبیه‌سازی می‌تواند باعث شود که احساس ارتباط بیشتری داشته باشید، حتی در مواقعی که تنها هستید یا دوستان خود را در آن منطقه ندارید» و شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد فقط یادآوری خاطرات افراد دیگر می‌تواند واکنش‌های فیزیکی مثبتی را که از تجربیات واقعی اجتماعی دریافت می‌کنیم تحریک کند (رینولدز،2017). یکی از انواع نوستالژی، نوستالژی مجازی به معنای تجربه جمعی غیرمستقیم مشترک است. بسیاری از کاربردهای بازاریابی نوستالژی، بر نوستالژی فرهنگی یا مجازی به دلیل اشتراک پاسخ در میان اعضای یک گروه یا بخش بازار تأکید دارند (هاولنا و هولاک، 1991؛ استرن، 1992).
