نسل دیجیتال و هویت‌های ترکیبی

مقدمه

اینترنت برای ما چیزی خارج از واقعیت نیست، بلکه بخشی از آن است. ما از اینترنت استفاده نمی‌کنیم؛ بلکه در آن زندگی می‌کنیم. با ظهور و توسعه‌ی تکنولوژی، همزمانی روابط متقابل «ملی و بین‌ملی، محلی و شرایط، تأثیرات و تحولات جهانی» باعث شکل‌گیری آگاهی جدید و در ادامه هویت‌ جهانی در نسل جدید شده است. با نسبی و ممکن شدن همه چیز، مرز مشخص بین مکان‌های واقعی در زندگی روزمره و مکان‌های مجازی در جوامع آنلاین از بین رفته و ادغام شده است؛ این انحلال مرزها منجر به ایجاد فرهنگ‌های چندرگه و در ذیل آن هویت ترکیبی در چارچوب جهانی‌سازی می‌شود(فیکس، 2016).

در این یادداشت ضمن بیان ویژگی‌های فرهنگ چندرگه و ترکیبی، به تعریف و علت ایجاد هویت ترکیبی در میان نسل جدید، ویژگی‌های هویت رسانه‌ای شده‌ی آن‌ها و در نهایت هویت ترکیبی دینی به عنوان یکی از مصداق‌های هویت ترکیبی، می‌پردازم.

کرونا و انفلابی در سبک زندگی

مقدمه

از ابتدای اسفند 98 که به طور رسمی خبر ورود ویروسcovid-19 به کشورمان تایید شد حدود 3 سال می‌گذرد. گرچه در حال حاضر این بیماری شیوع گسترده‌ای ندارد، اما همه‌گیری کرونا از ابتدا انقلابی در حوزه‌های مختلف سبک زندگی انسان‌های جهان ایجاد کرد.

این همه‌گیری، نوعی خطر است که می‌تواند تمام جنبه‌های زندگی مردم را تهدید کند. این تاثیرات منفی شامل آثار اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی، روانی و... می‌باشد. اما تأثیرات مثبتی نیز وجود دارد که ما ناخودآگاه به آن‌ها اعتراف می‌کنیم؛ نه تنها هوای پاک تولید می‌کنند، بلکه افراد را از نظر ذهنی قوی می‌کنند و شخصیت‌هایشان را برای زندگی بهتر تغییر می‌دهند. انطباق با الگوهای زندگی جدید باعث می شود، مردم با عادات جدید در حفظ بهداشت فردی، خانواده و محیط اطراف، معنای حفظ پاکیزگی را در مواجهه با یک بیماری همه‌گیر بدانند.

همه‌گیری کرونا فرصت و امکانی در رابطه با رشد بستر مجازی آموزش، کسب و کارهای آنلاین، خدمات پزشکی و مشاوره‌های آنلاین در حوزه‌های مختلف و ... داشته است. همچنین از مزایای دیگری که این همه‌گیری به همراه داشته است می‎توان به ذخیره کردن زمان‌هایی که پیش از این در رفت و آمد و ترافیک به محل کسب و کار، مدرسه، دانشگاه و.... از دست می‌رفت، اشاره کرد.

در ادامه به تجربیات خودم از چالش‌ها و فرصت‌هایی که کرونا در سبک زندگی‌ام در حوزه‌های زیر می‌پردازم:

خاطره‌ی نوستالژی در فضای باز مجازی

برخی تغییرات ملموس و تجربی فضای مجازی از گذشته تا اکنون

برای پاسخ به پرسش «آیا فضای باز مجازی، «خاطره‌ی نوستالژیک» دارد؟»، در ابتدا باید تعریف خود از فضای باز مجازی را مشخص کنیم. مقصود از فضای باز مجازی در حقیقت فضای مجازی به طور کلی و در بعد جهانی آن است که وابسته به فرهنگ و بعد جغرافیایی مشخصی نباشد (عاملی، 1401). از گذشته تا کنون فضای مجازی تغییرات گوناگونی داشته است؛ با این حال در جدول زیر برخی از تغییرات تجربه‌شده و ملموس این فضا توسط مصرف‌کنندگان و مخاطبان آن را در دو قالب فرایند دسترسی به اینترنت، نوع استفاده و اشتراک محتواهای فضای مجازی را مشاهده می‌کنید.

 همانطور که در این جدول مشاهده شد، فرایند دسترسی به اینترنت و محتواهای فضای مجازی تغییرات مختلفی داشته است که افراد در برخی از این موارد مانند بازگشت به استفاده از نسخه‌های فیزیکی محتواهای صوتی و تصویری احساسات مثبتی نشان دهند. در سال‌های اخیر شاهد تمایل مردم به منظور گریز از واقعیت و بازگشت به گذشته در حیطه‌های مختلف هستیم. آن‌ها به خرید و مصرف بازی‌های ویدیویی قدیمی دوران کودکی، خرید و فروش تلفن‌های تاشو، تماشای راه‌اندازی مجدد فیلم‌ها، بازگشت به خرید DVDو CD و نسخه‌های فیزیکی صوتی و تصویری موزیک و فیلم، تمایل پیدا کرده‌اند (آلستام، 2022). در ادامه به تفصیل به تعریف نوستالژی، نوستالژی مجازی و بازاریابی نوستالژی مجازی و خاطره مشترک فضای باز مجازی پرداخته می‌شود.

نوستالژی چیست؟

کلمه‌ی «نوستالژی» مشتق یونانی با دو ریشه است: "nostos" به معنای «بازگشت به خانه یا سرزمین مادری» و «algos» که به «درد، رنج یا اندوه» اشاره دارد( هاولنا و هولاک، 1991؛ استرن، 1992). در ابتدا نوستالژی به عنوان یک بیماری در نظر گرفته می‌شد. اما تیم وایلدشات (Tim Wildschut)، محققی در دانشگاه ساوث‌همپتون(Southampton) که نوستالژی و کارکردهای آن را مطالعه می‌کند، نوستالژی را اینگونه تعریف می‌کند:«نوستالژی یک عشق عاطفی به تجربیات گذشته است. اگرچه این حس با اشتیاق همراه است، اما بیشتر مردم تمایل دارند که نوستالژی را یک تجربه مثبت درک کنند». زنده کردن یک خاطره - شاد یا غمگین – می‌تواند مزایای روانی مهمی برای ما نیز داشته باشد. وایلدشات می گوید:«زنده کردن خاطرات به افراد امکان می دهد تا حضور دیگران را شبیه سازی کنند. شبیه‌سازی می‌تواند باعث شود که احساس ارتباط بیشتری داشته باشید، حتی در مواقعی که تنها هستید یا دوستان خود را در آن منطقه ندارید» و شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد فقط یادآوری خاطرات افراد دیگر می‌تواند واکنش‌های فیزیکی مثبتی را که از تجربیات واقعی اجتماعی دریافت می‌کنیم تحریک کند (رینولدز،2017). یکی از انواع نوستالژی، نوستالژی مجازی به معنای تجربه جمعی غیرمستقیم مشترک است. بسیاری از کاربردهای بازاریابی نوستالژی، بر نوستالژی فرهنگی یا مجازی به دلیل اشتراک پاسخ در میان اعضای یک گروه یا بخش بازار تأکید دارند (هاولنا و هولاک، 1991؛ استرن، 1992).

«واقعیت گسترده، کابرد و آینده»

مقدمه

پیشرفت تکنولوژی‌ها و هوش مصنوعی، نقش موثر،مفید، قابل توجه و گاه نگران‌کننده‌ای در زندگی روزمره‌ی ما دارد. از این رو شناخت و پیشبینی چیستی آن‌ها، کاربردها و چالش‌های مختلفی که ایجاد می‌کند، بسیار اهمیت دارد.

احتمالا تا بحال نام‌های واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، واقعیت ترکیبی یا گسترده به گوشتان خورده باشد؛ در این مطلب علاوه بر تعریف متمایز هریک از این مفاهیم، به کاربردهای مختلف آن‌ها و به طور خاص آینده‌ی واقعیت گسترده در صنعت بازی می‌پردازم.

فرهنگ سایبری در برابر فرهنگ طبیعی

مقدمه

به واسطه‌ی ظهور و پیشرفت اینترنت و تکنولوژی‌های مبتنی بر کامپیوتر، ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زندگی انسان‌ها تغییرات متعددی کرده است. برای مثال در گذشته اگر برای خرید کردن به سراغ ویترین مغازه‌ها می‌رفتیم، امروزه می‌توانیم در ویترین صفحات اینستاگرامی گشت بزنیم؛ کنسرت‌ها ممکن است به جای برگزاری در سالن موسیقی در میان بازی‌های رایانه‌ای آنلاین اجرا شود؛ امروزه می‌توانیم با تکنولوژی‌های واقعیت مجازی به راحتی در خانه‌ی خود به زیارت مکان‌های مذهبی، فرهنگی یا تاریخی مختلف در جهان برویم.

فرهنگ، به عنوان برنامه، محتوا و فرایند زندگی در خلال اجتماعی شدن و تعامل انسان‌ها با یکدیگر در یک جامعه‌ و مکان خاص ایجاد می‌شود (عاملی، 1395). با ظهور رسانه‌ها، معنای زمان و مکان در این تعاملات اجتماعی و به دنبال آن فرهنگ تغییرات مهمی ایجاد شده و منجر به شکل جدیدی از فرهنگ به نام فرهنگ سایبری می‌شود.  فرهنگ سایبر، سبک زندگی‌ای است که در محیط سایبر برای جامعه‌ی مشخصی شکل می‌گیرد و از مشخصه‌ی هویتی خاص برخوردار می‌شود(عاملی، 1401).

فرهنگ به عنوان یک امر برخاسته از دین، تاریخ، تمدن، جغرافیا، محلی بودن و خاص بودن و فضای مجازی با خصیصه‌هایی مثل فراملی بودن، فرامحلی بودن، جهانی بودن، همه جا حاضر بودن، تنوع و تکثر داشتن و البته صد درصد صنعتی بودن است(عاملی،1394).

در ادامه به تعریف‌هایی از فرهنگ، سایبر، فرهنگ سایبری و تفاوت‌های فرهنگ طبیعی با فرهنگ سایبری(تغییر ماهیت کار و نیز آسیب‌ها در فضای مجازی و مصداق‌هایی از آن‌ها) پرداخته می‌شود.